Wstecz Ekosystem innowacji społecznych i jego lokalne odsłony

Ze wstępu:

Innowacje społeczne nie powstają w próżni. W ostatnich latach wiele instytucji zajęło się tworzeniem otoczenia dla nich. Z samej swej natury, skoro są społeczne, muszą być zanurzone zarówno w wyzwaniach o takim charakterze, jak i wyrastać z takiej energii. Wiele razy mieliśmy okazję definiować pojęcie innowacji społecznych. Kluczowe w nim jest to, że przymiotnik „społeczne” dotyczy zarówno problemu, na który innowacja ma odpowiedzieć, jak i podstawowej metody jego rozwiązywania, którą jest indywidualna i zbiorowa kreatywność osób. Co więcej, bardzo często za innowacjami stoją osoby, które bezpośrednio mierzą się z wyzwaniem, na które te innowacje mają odpowiedzieć. Wierzymy, że mogą być źródłem ciekawych rozwiązań.

Wszystkie procesy dzieją się w określonym społecznym kontekście, którego nie sposób wyizolować. Te okoliczności są często powodem powstawania innowacji społecznych. Zdarza się, że poszczególne osoby popychane są do ich tworzenia, gdyż nie znajdują adekwatnych rozwiązań, nie mogą polegać na już istniejących. Rozwiązania mogą mieć różny charakter i dostawców, pochodzących z różnych sektorów. Mogą to być usługi publiczne, działania rynku, a także organizacji społecznych. Szczególnie te ostatnie mają naturalną „skłonność” do innowacji społecznych. Przymiotnik „społeczny” w nieprzypadkowy sposób je łączy. Jednak nawet wszystkie wymienione sektory, działając wspólnie, nie są w stanie uczynić wszystkiego i często pozostawiają „martwe pola” – niezagospodarowane wyzwania. W tym momencie często pojawiają się nowi aktorzy. Osoby te indywidualnie lub w grupie próbują sprostać wyzwaniom, które często osobiście ich dotyczą. A osobiste doświadczenie nierozwiązywalnego starymi metodami problemu to bardzo silna motywacja do poszukiwania nowych sposobów.

Działania innowacyjne są często odpowiedzią na deficyt lub błędy popełniane przez otoczenie, czy szerzej – system. Można zatem powiedzieć, że innowacje mogą być, i często istotnie są, inspirowane wyzwaniami o charakterze systemowym. W odpowiedzi na błędy i luki systemu innowatorzy mogą adaptować się do jego wad, mogą system omijać, walczyć z nim lub starać się go zmienić. Mogą przy tym napotykać zarówno przeszkody, jak i pomoc. Wszystkie te czynniki – wszystko to, co wspiera i co hamuje innowatorów, działając w różnych kierunkach i z różnym natężeniem – układa się w pewien rodzaj systemu czy wręcz ekosystemu. Właśnie o tym, co składa się na ów ekosystem, opowiadamy w tej książce. Przygotowaliśmy ją z myślą o przedstawicielach i przedstawicielkach instytucji, które starają się w sposób aktywny ów ekosystem tworzyć lub w nim funkcjonują, zwłaszcza na szczeblu lokalnym. Mamy nadzieję, że choć miejscami dotkniemy różnych technicznych aspektów, to jednak uda nam się opowiedzieć o sensie i nieoczywistościach wspierania innowacji społecznych w miastach czy regionach.