Wstecz Walking Futbol – innowacja społeczna inspiruje PZPN

W 2019 r. w Łodzi powstała pierwsza w kraju organizacja promująca futbol chodzony – Stowarzyszenie Walking Futbol Polska, której prezesem jest Jarosław Paradowski. Na stronie stowarzyszenia widnieje dewiza: „Nie przestajesz grać w piłkę nożną, gdy się starzejesz… Starzejesz się, gdy przestajesz grać w piłkę nożną”. Od początku celem stowarzyszenia było nie tylko promowanie w Polsce takiej formy piłki nożnej, ale też zmiana myślenia o aktywności w starszym wieku. 

Walking Futbol miał stać się przestrzenią dla osób 40+, 50+, 60+, czy nawet 70+. Zajęcia adresowano zarówno do osób, które miały styczność ze sportem, jak i do tych, które sportu nigdy wcześniej nie uprawiały. Stowarzyszenie zaczęło organizować pierwsze treningi i turnieje, pokazując, że futbol chodzony to nie tylko ruch, ale też dobra zabawa, poprawa kondycji i sposób na budowanie wspólnoty. Z czasem stało się jasne, że ta forma aktywności może być czymś więcej niż lokalną ciekawostką – może stać się narzędziem profilaktyki zdrowotnej i społecznej dla tysięcy seniorów w całym kraju.

Kolejny krok wykonano w Wielkopolsce. Do inkubatora prowadzonego przez  Stowarzyszenie na Rzecz Spółdzielni Socjalnych w partnerstwie Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej w Poznaniu zgłoszono innowację społeczną, w ramach której opracowano pierwszy w Polsce podręcznik szkolenia trenerów i trenerek piłki nożnej chodzonej. 

– Chcieliśmy zaproponować zupełnie nowe podejście do piłki nożnej – koncentrację nie na wyniku, ale na uczestniku, na jego potrzebach i możliwościach. Piłka nożna może być narzędziem do wzmacniania osób, wzmacniania grup, budowania małych wspólnot. Innowacja ma szansę stać się powszechna ze względu na dostępność infrastruktury. Do realizacji tej innowacji naprawdę nie potrzeba dużych nakładów finansowych – mówiła w 2023 r. Ewa Szmitka, współautorka podręcznika dla trenerów i trenerek Walking Futbol.

Innowacja pozwala cieszyć się piłką nożną bez nadmiernego obciążania organizmu. Gra toczy się w spokojniejszym tempie, a jej zasady dostosowane są do możliwości osób starszych. To nie tylko forma ruchu, ale też sposób na przeciwdziałanie izolacji społecznej, budowanie więzi i radość z aktywności w gronie rówieśników.

W oparciu o metodę opisaną w podręczniku utworzono Akademię Walking Futbol (w ramach kolejnej edycji Akademii Innowacji Społecznej), której celem było przygotowanie osób, które chciałby pracować tą metodą. Zaproszono nie tylko trenerów/trenerki piłki nożnej, ale również pracowników domów dziennego i całodobowego pobytu, organizacji pozarządowych działających na rzecz osób starszych czy Uniwersytetów Trzeciego Wieku. W trakcie zjazdów innowatorzy przygotowywali indywidualne osoby i zespoły do organizacji i prowadzenia zajęć z piłki nożnej chodzonej. Patronat nad tym wydarzeniem objął Polski Związek Piłki Nożnej oraz  Wielkopolski Związek Piłki Nożnej.

– Na jednej sali spotkali się profesjonaliści i osoby na co dzień pracujące z seniorami w DPS-ach. To spotkanie było inspirujące – trenerzy mogli lepiej zrozumieć specyfikę pracy z seniorami, zobaczyć, na co zwrócić uwagę i w jakich obszarach wykazać się większą wrażliwością, a pracownicy DPS-ów zyskali narzędzie do aktywizacji mieszkańców – wspomina Magdalena Antkowiak z Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Poznaniu.

Doświadczenia związane z wdrażaniem Walking Futbolu pokazują, że to uniwersalna i elastyczna metoda pracy z seniorami.

– Ten rok doświadczeń z Walking Futbolem był niezwykle wartościowy. Mieliśmy okazję prezentować tę metodę podczas dużych wydarzeń i pokazywać, że może być ona wykorzystywana w różnych kontekstach – zarówno jako aktywność międzypokoleniowa, jak i atrakcyjny element pikników rodzinnych czy działań CSR w dużych firmach – mówi Magdalena Antkowiak.

Walking Futbol to coś więcej niż sport. Dla seniorów jest bezpiecznym sposobem na poprawę kondycji i zapobieganie izolacji społecznej, ale równie dobrze sprawdza się jako aktywność międzypokoleniowa:

– W wielu krajach organizowane są międzynarodowe turnieje, w których na jednej murawie spotykają się różne generacje. Można potraktować to jako rywalizację, ale też jako przestrzeń do budowania wspólnoty. To działa! – podkreśla Magdalena Antkowiak.

Idea futbolu chodzonego zyskała dziś nowy wymiar, stając się inspiracją dla działań na poziomie krajowym. Polski Związek Piłki Nożnej ogłosił, że otwiera konkurs grantowy na tworzenie sekcji Walking Futbol w całym kraju. Nowa inicjatywa została zaprezentowana z okazji Międzynarodowego Dnia Osób Starszych i zakłada wsparcie organizacji oraz instytucji, które zdecydują się na tworzenie sekcji Walking Futbol. PZPN oferuje zarówno dofinansowanie sięgające 10 tys. zł, jak i dostęp do sprawdzonych rozwiązań oraz know-how, wypracowanych w ramach wcześniejszych działań.

Termin składania wniosków mija 10 października 2025 roku, a szczegóły dostępne są w formularzu zgłoszeniowym PZPN.

Dzięki temu Walking Futbol – jeszcze niedawno traktowany jako eksperymentalna praktyka – ma szansę stać się w Polsce narzędziem aktywizacji osób starszych na szeroką skalę.

Droga Walking Futbolu w Polsce pokazuje, jak wygląda proces zmiany społecznej: od pasjonatów z Łodzi, przez opracowanie innowacji społecznej w Poznaniu, aż po ogólnopolskie działania największej federacji sportowej w kraju. 

– To dowód na to, że warto eksperymentować i testować nieoczywiste rozwiązania. Bo czasem coś, co zaczyna się lokalnie, może w krótkim czasie przerodzić się w ruch ogólnopolski – podsumowuje Magdalena Antkowiak.

Fot. Magdalena Antkowiak