Troską i wsparciem – 5 inicjatyw wspierających osoby w kryzysie psychicznym
Pensjonat u Pana Cogito
Gdybym miała wskazać pierwszą polską innowację społeczną dotykającą problemu osób chorujących psychicznie, byłby to niewątpliwie krakowski „Pensjonat u Pana Cogito” prowadzony przez Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Psychiatrii i Opieki Środowiskowej. Gdy wiele lat temu miałam przyjemność odwiedzać pensjonat, nie mówiło się o nim w kontekście innowacji społecznej, tylko ekonomii społecznej, która sama była w Polsce innowacyjnym konceptem. Pensjonat u Pana Cogito oraz prowadzona przy nim restauracja były miejscem, gdzie osoby po kryzysach psychicznych, w tym te chyba najbardziej stygmatyzowane bo chorujące na schizofrenię mogły pracować i w życzliwym środowisku dochodzić do zdrowia. Obecnie Stowarzyszenie prowadzi między innymi kursy asystenta zdrowienia, co dzisiaj jest jeszcze innowacyjne, ale z czasem wejdzie do głównego nurtu mierzenia się z poważnym problemem społecznym, jakim jest zdrowie psychiczne. „Pensjonat u Pana Cogito” jest jedną z tych innowacji społecznych, która powstała w czasach niewielkiej otwartości na tematykę zdrowia psychicznego, gdy niewiele też się mówiło o innowacyjności społecznej jako takiej.
Depresja od kuchni
„Depresja od kuchni” to innowacja społeczna wymyślona i realizowana przez Annę Marię Czaję, która sama zmagając się z depresją uznała, że kuchnia jako miejsce pozytywnej energii i spotkań z ludźmi może stać się także miejscem odpoczynku od depresji.
Odkryłam, jak bardzo przyjemnym, integrującym i bezpiecznym miejscem jest kuchnia, tak bardzo naturalna dla każdego z nas. Bo przecież nawet jeśli nie gotujemy, musimy jeść. A warsztaty kulinarne otwierają
– tłumaczy innowatorka. A ponieważ osobom zmagającym się z depresją może być trudno samodzielnie podjąć taką aktywność, do wspólnego gotowania zaprosiła osoby w depresji wraz z ich bliskimi. Podobne doświadczenia jednoczą i ułatwiają zrobienie pierwszego, być może najważniejszego kroku, w walce o swoje zdrowie. W ramach rozwijania innowacji powstały też dwa poradniki stworzone w oparciu o doświadczenia osób przewijających się przez innowację – dla chorujących na depresję i dla ich bliskich – stanowiące przystępny i użyteczny przewodnik po radzeniu sobie z chorobą swoją lub bliskiej osoby. Oba poradniki i więcej informacji dostępnych jest na stronie innowacji.
Kulturalne centrum samopomocy
W procesie zdrowienia, wychodzenia ze szpitala, super jest mieć perspektywę, że nie wychodzisz w próżnię, tylko idziesz do ludzi
Kulturalne Centrum Samopomocy to model współpracy instytucji kultury z oddolnymi grupami samopomocowymi. Innowacja odpowiada na potrzeby coraz bardziej zindywidualizowanego i spolaryzowanego społeczeństwa, w którym rośnie liczba problemów dotykających jednostkę, ale kurczy się liczba miejsc, w których te problemy można przeżywać lub przechodzić wspólnie, korzystając z doświadczeń innych i dobrodziejstw wspólnoty. W ramach testowania innowacji społecznej stworzone zostało centrum samopomocy dla młodych ludzi zmagających się z kryzysami i chorobami psychicznymi, a zwłaszcza z tym, co czeka na nich, gdy po wyjściu ze szpitala psychiatrycznego trzeba będzie wrócić do swojej społeczności, nigdy wystarczająco gotowej na właściwe przyjęcie osoby opuszczającej szpital z diagnozą choroby psychicznej. „W procesie zdrowienia, wychodzenia ze szpitala, super jest mieć perspektywę, że nie wychodzisz w próżnię, tylko idziesz do ludzi” – nie każdy ma komfort wychodzenia wprost do czekających na niego i pełnych zrozumienia ludzi. Innowacja może taką grupę stworzyć, dając komfort i poczucie bezpieczeństwa w wyjątkowo trudnym czasie.
Wszystkie materiały i szczegółowe informacje znajdują się w naszej bazie.
Kioski troski
„Kioski Troski – kurs o zdrowiu psychicznym dla kadr kultury” to innowacja realizowana przez Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę” i Dobre Pomysły „ę”, której celem jest podnoszenie wiedzy i kompetencji kadr kultury w zakresie dbania o zdrowie psychiczne w zespole oraz w pracy z odbiorcami i odbiorczyniami działań. Innowacja nie jest zatem adresowana do osób zmagających się z kryzysem psychicznym, a do tych, którzy się mogą z nimi zetknąć w swojej pracy w organizacji lub instytucji kultury. Jeśli wierzyć entuzjastycznym komentarzom uczestników – innowacja trafiła w realne potrzeby zapewne nie tylko tej grupy zawodowej. Więcej informacji na stronie „ę”.
BASIC PH, czyli życie po traumie
Po napaści Rosji na Ukrainę w lutym 2024 roku, Polska przyjęła i ciągle gości setki tysięcy uchodźców wojennych z Ukrainy. Wiele z nich ciągle zmaga się z traumą, a nasz (praktycznie nieistniejący) system ochrony zdrowia psychicznego nie był przygotowany na radzenie sobie z tym problemem na taką skalę. Organizacje pozarządowe, instytucje publiczne czy innowacje społeczne mogą w swojej pracy z osobami dotkniętymi traumą wojenną skorzystać z narzędzia nazwanego BASIC PH – to akronim od Beliefs, Affects, Social, Imagination, Cognitive and Physical, opisuje on strategie radzenia sobie (kanały) w sytuacjach kryzysowych w życiu.
Model BASIC PH został stworzony przez profesora Mooli Lahada, jednego z najlepszych na świecie specjalistów od zachowań społecznych i publicznych oraz sposobów radzenia sobie z katastrofami. Opracowany model BASIC PH, a także protokół leczenia traumy SEE FAR CBT są regularnie stosowane w wielu miejscach w Izraelu i na całym świecie podczas krótko – i długotrwałych kryzysów i katastrof. Profesor Lahad doradzał UNICEF po wojnie w Jugosławii, pracował m.in. w USA, Turcji, Sri Lance i w Japonii. Jest autorem i współautorem 34 książek oraz licznych artykułów na temat społeczności zmagających się ze stresem, ich leczenia i rehabilitacji w następstwie katastrof, radzenia sobie z sytuacjami zagrażającymi życiu, odporności psychicznej.
Polecajka podkastowa
Małgorzata Serafin jest autorką bardzo popularnych podkastów „Bez farbowania” (wcześniej – „Farbowanie życia”), w których do bólu – dosłownie – szczerze rozmawia o kryzysach psychicznych z osobami, które same ich doświadczają. Niedawno wspólnie z Markiem Sekielskim wydała książkę „Jest OK. To dlaczego nie chcę żyć?”, złożoną z rozmów z osobami, które na różnych etapach swojego życia „doszły do ściany” i musiały się zmierzyć z myślami samobójczymi.
Słuchaj i oglądaj na kanale YouTube.
Trenerka i konsultantka pracująca z organizacjami pozarządowymi, podmiotami ekonomii społecznej i innowacjami społecznymi. Szkoli i doradza jak działać skutecznie, odpowiedzialnie i zgodnie z prawem.